.
.
.
.

 

 

Glomus macrocarpum Tul. & C.Tul. 1844

Syn. Endogone macrocarpa (Tul. & C. Tul.) Tul. & C. Tul. 1851; Endogone pampaloniana Bacc. 1903; Endogone guttulata E. Fisch. 1923; Endogone nuda Petch 1925
Poz. Syst. Glomeraceae, Glomerales, Incertae sedis, Glomeromycetes, Glomeromycota, Fungi

Gleba dojrzałego sporokarpu
Dojrzały sporokarp
Sporokarp w stadium schyłkowym

 

CECHY MAKROSKOPOWE

Dojrzałe sporokarpy

 

Sporokarpy średnicy 0,5-2 cm średnicy, kuliste lub owalne w zarysie ale na ogół nieregularne z wieloma wgłębieniami i guzami. Jaśniejsza warstwa cienkiego perydium widoczna na przekroju tylko w młodych owocnikach. Powierzchnia za młodu biało-kremowa, potem żółtawa, czerwonawa do czerwono-brązowej w okresie pełnej dojrzałości. Zamszowata, często z wrośniętymi w sporokarp resztkami gleby lub szczątków organicznych. W dojrzałych okazach powierzchnię owocników tworzą gęste skupienia widocznych gołym okiem chlamydospor. Gleba na przekroju w kolorze perydium, czasem o ton jaśniejsza. Homogeniczna, tworzona przez strzępki i liczne chlamydospory. Konsystencja sporokarpu zwarta, chrząstkowata. Zapach nieprzyjemny, stęchły, piwniczny.

 

CECHY MIKROSKOPOWE

Chlamydospory G.macrocarpum

 

Perydium cienkie, 80-150 μm zbudowane z cienkościennych, rozgałęziających się strzępek 10-25 μm. Strzępki za młodu hialinowe, potem zabarwione na żółto, żółto-brązowo. Chlamydospory tworzą się na końcach strzępek generatywnych gleby. Kuliste, rzadko lekko owalne, o średnicy 100-190 μm - czasem pojedyncze chlamydospory osiągają średnicę 250-280 μm. Zabarwione na jasnożółto, kremowo – w odczynniku Melzera nabierają intensywniejszych barw: morelowych do jasnopomarańczowych. Wypełnione bladożółtawymi oleistymi kroplami o różnej wielkości. Chlamydospory otoczone żółto-brązową ścianką o grubości 4-11 μm i delikatnie łuseczkowatej powierzchni.

 

Chlamydospory
Strzępki perydium
Chlamydospora

SIEDLISKO

 

 

 

 

Glomus macrocarpum wyrasta na żyznych glebach bogatych w składniki odżywcze. Tworzy endomikoryzy z wieloma gatunkami roślin zielnych, zarówno dziko rosnących jaki i uprawnych – polowych lub ogrodowych. Wyrasta w powierzchniowej warstwie gleby, w ściółce lub wśród resztek roślinności. Bardzo rzadko typowo hypogeicznie – pod powierzchnią gleby. Sporokarpy tworzą się przez większą część roku – dojrzałe okazy można znaleźć już wczesną wiosną i zbierać do późnej jesieni. Gatunek bardzo często spotykany w siedliskach antropogenicznych: parkach, ogrodach, czy na obrzeżach pól uprawnych ale również w siedliskach naturalnych. Od nizin aż po średnie położenia górskie do 1200 m n.p.m.

WYSTĘPOWANIE

 

Glomus macrocarpum jest znany z niemal całego świata. W Europie uchodzi za gatunek rzadki. W Polsce należy do najczęściej znajdowanych gatunków w obrębie Glomeromycota.

Wyżyna Krakowsko-Częstochowska DF 66, Babice k. Chrzanowa, Listopad 2007
Wyżyna Śląska – DF02, Psary k. Tarnowskich Gór, Październik 2007
Wyżyna  Śląska – DF22, Rogoźnik k. Piekar Śląskich, Listopad 2008
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska – DF67, Alwernia k. Chrzanowa, Październik 2011
Wyżyna  Śląska – DF33, Grodziec k. Będzina, Sierpień 2012
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska – DF 27, Złożeniec k. Smolenia, Maj 2013
Wyżyna Śląska – DF51, Chorzów, Sierpień 2014
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska – DF26, Ogrodzieniec k. Zawiercia, Październik 2014
Wyżyna Śląska – DF33, Siemianowice Śląski, Lipiec 2019
Wyżyna Śląska – DE22, Świerklaniec k. Bytomia, Sierpień 2020

UWAGI

Dojrzałe sporokarpy

 

Glomus macrocarpum należy do nielicznych gatunków w obrębie rodzaju, tworzących zauważalne sporokarpy. Z uwagi na bardzo duże  - widoczne gołym okiem – chlamydospory można go pomylić jedynie z G. melanosporum i G. flavisporum. Te trzy taksony różnią się jednak znacznie budową mikroskopową.